Het  Vleermuisprotocol 2021 (geactualiseerd voor de meervleermuis) beschrijft het onderzoek dat nodig is om de kans op aanwezigheid van vleermuizen vast te stellen voor ruimtelijke ordeningsprocedures. De brancheorganisatie Netwerk Groene Bureaus (NGB) en de Zoogdiervereniging ontwikkelden in 2009 in overleg met de toenmalige Dienst Landelijk Gebied en de toenmalige Gegevensautoriteit Natuur het eerste protocol. De Gegevensautoriteit Natuur stelde het protocol vast. Het protocol wordt jaarlijks in het Vleermuisvakberaad geëvalueerd door deskundigen van het Netwerk Groene Bureaus, de Zoogdiervereniging en bevoegde gezagen.

Met het vleermuisprotocol is een kwaliteitsstandaard ontwikkeld voor de (lastige) vleermuisinventarisaties die vaak nodig zijn bij ruimtelijke ontwikkelingen. Daarmee zijn zowel bedrijfsleven, overheid als adviesbureaus gebaat.

Het Vleermuisprotocol 2021 is op 1 jan 2021 uitgebracht en op 1 maart 2025 geactualiseerd voor de meervleermuis. Sinds 1 maart 2025 is het ‘Vleermuisprotocol 2021 (geactualiseerd voor meervleermuis)’ van kracht.

Het protocol is gepubliceerd op https://www.netwerkgroenebureaus.nl/vleermuisprotocol-2021-geactualiseerd-voor-meervleermuis. De publicatie bestaat uit:

• Vleermuisprotocol 2021 (geactualiseerd voor meervleermuis).xlsx
• Toelichting en onderbouwing wijziging protocol meervleermuis.pdf
• Koloniekaart meervleermuis.pdf
• Q&A gewijzigd protocol Meervleermuis.pdf
• Koloniekaart meervleermuis Geodatabase.zip

Doel van het protocol
Het protocol heeft tot doel het belang van de functies van gebieden voor soorten vleermuizen effectief en efficiënt vast te stellen voor de Omgevingswet. Het is een hulpmiddel voor deskundige vleermuisonderzoekers en de beoordelaars van vleermuisonderzoek om te bepalen wat een juridisch redelijke onderzoeksinspanning is voor een specifieke locatie.

Het protocol bundelt daartoe de bestaande kennis over onder meer de beste veldcondities, de perioden voor onderzoek, het aantal en de duur van veldbezoek. Het protocol geeft niet aan onder welke condities vleermuizen kunnen voorkomen maar onder welke condities de aanwezige vleermuizen het best kunnen worden waargenomen.

Het protocol is opgesteld om het onderzoek voor de Omgevingswet optimaal te laten verlopen. Wanneer het protocol in essentie is gevolgd, bestaat grote mate van juridische zekerheid dat voldaan is aan een wettelijke en maatschappelijk verantwoorde inspanning om na te gaan of soorten en functies van gebieden in het geding zijn. In het bijzonder wanneer de aanwezigheid van gebiedsfuncties of soorten wordt uitgesloten zou een onderzoek volgens het protocol als juridisch voldoende moeten worden aangemerkt. Het protocol is geen star voorschrift: mits afdoende gemotiveerd, is afwijken van het protocol mogelijk.

Het toepassen van het protocol geeft grote mate van zekerheid dat het bevoegd gezag bij de aanvraag van een 'verklaring van geen bedenkingen' of vergunning voor de Omgevingswet geen aanvullend inventarisatieonderzoek verlangt en dat een onderzoek stand houdt in een eventuele juridische procedure.

De gegevens uit het onderzoek volgens het protocol vormen ook de basis voor het nemen van begeleidende maatregelen.

Het 'Vleermuisprotocol 2021 (geactualiseerd voor de meervleermuis)' is hier beschikbaar. 
Het Vleermuisprotocol 2021, Vleermuisprotocol 2017, Vleermuisprotocol 2013, Vleermuisprotocol 2012, Vleermuisprotocol 2011, Vleermuisprotocol 2010 en Vleermuisprotol 2009 zijn nog beschikbaar. Een aantal vragen over het Vleermuisprotocol 2021 is opgenomen in de FAQ Vleermuisprotocol 2021 versie 31122020.

Zie ook andere Soortinventarisatieprotocollen.